Het recreatief gebruik van GHB (gammahydroxyboterzuur) kan zowel oorzaak van als comorbiditeit bij psychische aandoeningen zijn en is in Nederland wijdverbreid. Het gebruik van het middel kan leiden tot ernstige sociale problematiek en GHB is zeer verslavend. Zelfs bij eenmalig gebruik kan GHB intoxicaties met coma veroorzaken. GHB-gebruik kan levensbedreigend zijn en daarom is het belangrijk om de problematiek tijdig te (h)erkennen, en een persoon met een GHB-verslaving naar de juiste hulpverlening te verwijzen.
Het voorkomen van GHB-gebruik in Nederland
In de jaren zestig van de 20e eeuw werd GHB als anestheticum en slaapmiddel geïntroduceerd. Het middel bleek echter lastig te doseren en gaf bijwerkingen zoals epileptische aanvallen. Sinds de jaren negentig zijn mensen het in Nederland steeds vaker als recreatieve drug gaan gebruiken.In 2017 hadden ruim 200.000 volwassen Nederlanders ooit GHB gebruikt.Het actuele gebruik ligt het hoogst onder mensen tussen de 25 en 29 jaar oud. In 2016 gebruikten hoogopgeleiden vaker GHB dan laag- en middelbaar opgeleiden.Verder komt GHB-gebruik meer voor in de grote steden, maar ook op het platteland worden enkele brandhaarden gemeld. Het aantal intoxicaties met GHB ligt in de Randstad echter lager (11 procent van het totaal van GHB-intoxicaties in 2017) dan daarbuiten (25 procent).
In 2017 waren bij ambulancediensten bijna twee van de vijf intoxicaties gerelateerd aan het misbruik van het middel. Bij ruim een kwart van deze intoxicaties was GHB de enige gebruikte drug.Het aantal cliënten in de verslavingszorg met een primair GHB-probleem is gestegen van zestig cliënten in 2007 naar ruim achthonderd cliënten in 2015.
Wat zijn de risico’s van het gebruik van GHB?
GHB is betrokken bij de signaaloverdracht in de hersenen en komt in een zeer kleine hoeveelheid van nature voor in het menselijk lichaam. Als drug behoort GHB tot de categorie van de (party)drugs met een hoog verslavingspotentieel. Een half uur tot een uur na de inname van het middel wordt de maximale bloedconcentratie bereikt.Gebruikers vergeten hun problemen, voelen meer zelfvertrouwen, voelen zich socialer en meer ontspannen en hebben meer zin in seks. Bij een lage dosis GHB overheersen een euforisch gevoel, versterkte sensuele gevoelens en nemen spanning en angst af. Bij hogere concentraties van de drug in het bloed wordt een gebruiker slaperiger en neemt het dempende effect toe. Bij incidenteel gebruik en een eventuele milde intoxicatie met ontremd gedrag en/of een lichte roes zullen gebruikers zich niet snel met klachten bij de huisarts of de spoedeisende hulp melden.
Een overdosis GHB kan een coma veroorzaken. Een probleem is dat de drug een smalle werkingsbreedte heeft.Ook de opname is niet rechtlijnig: een tweemaal hogere dosis geeft een ruim drie en een half keer zo hoge concentratie in het bloed. Daardoor is het moeilijk om GHB op een ‘juiste’ manier te doseren.
Hoe ontstaat een verslaving aan GHB?
De drempel om het te gebruiken is laag omdat het een goedkoop middel is dat zelf valt te produceren. Omdat gebruikers om hetzelfde effect te bereiken steeds meer van het middel nodig hebben, ligt een GHB-verslaving gauw op de loer. Het middel is zowel geestelijk als lichamelijk zeer verslavend en kent gevaarlijke onthoudingsverschijnselen. Mensen met een GHB-verslaving kunnen niet meer genieten van seks of uitgaan zonder het gebruik van de drug. Om hetzelfde effect te bereiken, hebben ze steeds meer van het middel nodig. Iemand die verslaafd is aan GHB heeft last van onder andere: slapeloosheid, hevig transpireren en trillen. Daarnaast vertoont de gebruiker paniekverschijnselen als die het middel niet kan gebruiken en ontkent diegene zijn probleem.
Herstellen van een GHB-verslaving
Aan het stoppen met het gebruik van GHB zijn grote risico’s verbonden. Het kan tot gevaarlijke ontwenningsverschijnselen leiden als een gebruiker afkickt zonder de juiste medische begeleiding. verwardheid, Angsten, hallucinaties, depressie, delirium, psychose, hartritmestoornissen en epileptische aanvallen, zijn voorbeelden van afkickverschijnselen. Het afkicken van GHB vereist daarom behandeling onder begeleiding van een team van professionals in een in verslavingszorg gespecialiseerde GGZ-instelling. Het multidisciplinaire team van zorgspecialisten biedt hulp en advies bij allerlei soorten verslavingen en kan je helpen bij het beantwoorden van allerlei vragen, zoals: wat is GHB, wat is detoxificatie en wat is een verslaving?
De specialisten zorgen tijdens het gehele proces van herstel voor de juiste begeleiding en ook is er nazorg. Op die manier kan de cliënt in een rustige en veilige omgeving, zowel fysiek als mentaal weer gezond worden.
